Eğer kronik stresten müzdaripseniz, regl döngünüzde sapmalar meydana gelebilir. Stres, reglinizin kaç gün sürdüğünden, kan miktarına kadar adet dönemini birçok açıdan etkileyebilir. Bazı durumlarda aşırı stres adetinizin tamamen kesilmesine bile sebep olabilir. Bunların yanında, stres seviyeniz doğurganlığınızı da etkileyebilir. Neyse ki yaşam tarzınızda yapacağınız küçük değişiklikler ile stres seviyenizi kontrol altına alabilir ve adet döngünüzün olumsuz etkilenmemesini sağlayabilirsiniz.

 

Stres günlük yaşamın normal bir parçasıdır. Eğer stresle baş etmekte zorlanıyorsanız, bu durumun vücudunuzda –özellikle regl döngünüzde kendini gösterebileceğini unutmayın.

 

Yaygın olarak, kronik stresin düzensiz adet döngülerine ve daha seyrek bir regl akışına sebep olduğunu görürüz. Bazı insanlarda ise daha yoğun bir regl akışı söz konusudur. Bunlar dışında:

 

gibi yan etkiler de görebiliriz.

 

Tipik bir adet döngüsü 21-35 günde bir gerçekleşir, 3-5 gün kadar adet kanaması devam eder. Regl döngüsünü korumak için vücudunuz cinsiyet hormonlarınızın salınımını titizlikle ayarlar. Bir ay içerisinde bu hormonlar sürekli bir dalgalanma halindedir. Hormonların bu şekilde salgılanması yumurtlamayı tetiklemek ve rahmi hamileliğe hazırlamak içindir. Hazırlanan bu rahim içi dokunun bir miktar kanla birlikte vajinal yoldan vücut dışına atılmasıyla âdet kanaması gerçekleşir.

 

Bu süreci yöneten hormonların salınımında küçük bir miktarda oynama olursa, bu bütün bir adet döngüsünün sapmasına sebep olur. Ne yazık ki, stres de bu tarz hormonal dengesizliklere yol açan bir faktördür.

 

Eğer stresli bir durumdaysanız, vücudunuz tepki olarak bir dizi stres hormonu salgılar (adrenalin ve kortizol). Vücudunuzun buradaki amacı aslında size yardım etmektir, bu hormonları salgılayarak stres verici durumla savaşmanıza yardımcı olmak ister. Bu tepki kontrol eden sisteme HPA aksı (Hipotalamus-hipofiz-adrenal aks) adı verilir.

 

HPA aksı, HPG adı verilen bir başka sistemle iş birliği içindedir. HPG aksı cinsiyet hormonlarını düzenlemekle sorumludur ve adet düzeninizde önemli bir rol oynar. Luteinleştirici hormon, folikül uyarıcı hormon (FSH), östrojen, progesteron ve testosteron gibi hormonların salgılanması bu HPG’nin kontrolündedir.

 

Eğer vücudunuz stres altındaysa, HPA’nın sürekli olarak aktive edilmesi HPG aksınızı da bozar. Bu da hipotalamik amenore’ye yani adet düzensizliğine sebep olur.

 

Hipotalamik amenore, beyninizdeki hipotalamus bölgesinin doğru sinyalleri alamaması sonucu regl için gerekli hormonlarınızı salgılayamaması durumudur. Bu da düzensiz regl döngüsü ya da hiç regl olamama ile sonuçlanır. Düşük kalorili beslenmek ya da aşırı egzersiz yapmak stres hormonunu stimüle ettiğinden hipotalamik amenoreye sebep olma ihtimali taşır.

 

Stres ve doğurganlık yakından ilişkilidir. Vücudunuzun strese verdiği tepki aslında sizi tehlikelerden korumak içindir. Adrenalin, vücudunuzun tehlikelere karşı aldığı bir önlemdir. Atalarımızın aç bir kaplan gördüğünde kaçmasına ya da savaşmasına sebep olan da budur diyebiliriz.

 

Yıllar için çevremiz epey değişti diyebiliriz, artık yırtıcı hayvan tehlikesiyle karşı karşıya değiliz (en azından çoğumuz). Yine de vücudumuz hala stresli bir durumdayken aynı aç bir aslan görmüş atalarımız gibi davranma eğiliminde. Gündelik sıkıntılar bile, mesela iş yerindeki stres gibi, bu kaç ya da savaş tepkisini tetiklemekte. Evrimsel bir açıdan bakarsak, bedeniniz sizi hamilelikten koruyor diyebiliriz çünkü hamilelik için bedeninizin güvende ve sağlıkla işlemesi önemlidir. Stres durumunda vücudunuzun istediği tek şey basitçe sizi tehlikelerden uzak tutmak ve hayatta kalmaktır.

 

Stres, HPG aksınızı ve hormonlarınızın dengesini bozduğunda, vücudunuzda hamile kalmanızı engelleyecek başka şeyler de gerçekleşir:

 

yumurtlamanın gerçekleşmemesi —yumurta hücresi üretilemediğinden doğurganlık da azalır

daha kısa adet döngüsü —adet döneminiz başlamadan önce döllenmiş bir yumurtayı uygun şekilde yetiştirmek için yeterli zaman olmayabilir.

Stres seviyenizi düşürmek ve kontrol altında tutmak için yapabileceğiniz birçok şey var.